เมื่อความหวานทำร้ายดวงตา จริงไหม? โรคเบาหวานเสี่ยงตาบอด

เบาหวาน ไม่ใช่แค่โรคเกี่ยวกับระดับน้ำตาลในเลือดสูงเท่านั้น แต่ยังเป็นภัยเงียบที่คุกคามอวัยวะสำคัญทั่วร่างกาย โดยเฉพาะดวงตา ซึ่งอาจนำไปสู่การสูญเสียการมองเห็นอย่างถาวร หากไม่ได้รับการดูแลอย่างถูกต้องและทันท่วงที

วันนี้ Good Vision จะพามาดูกันว่าเบาหวานเกี่ยวกับดวงตาอย่างไร และเราจะปกป้องดวงตาอย่างไรได้บ้าง

กลไกทำลายดวงตา เมื่อน้ำตาลสูงเกินไป

โรคเบาหวาน (Diabetes) เกิดจากความผิดปกติของอินซูลิน ทำให้ร่างกายเข้าสู่ ภาวะน้ำตาลในเลือดสูง (Hyperglycemia) เป็นเวลานาน ภาวะนี้คือตัวการสำคัญที่สร้างความเสียหายต่อเส้นประสาทและ หลอดเลือดเล็ก ๆ ทั่วร่างกาย รวมถึงหลอดเลือดที่หล่อเลี้ยงดวงตา

เมื่อระดับน้ำตาลในเลือดสูงอย่างต่อเนื่อง จะทำให้หลอดเลือดในจอตาเสียหาย ผนังหลอดเลือดตาจะขยายตัวและเสียสมดุล เซลล์ในหลอดเลือดตายลง ทำให้ผนังหลอดเลือดโป่งพอง และรั่วซึม เกิดเป็นจุดเลือดออกในจอตา หลอดเลือดอุดตัน และจอประสาทตาขาดเลือด 

เมื่อจอประสาทตาขาดเลือด ร่างกายจะตอบสนองด้วยการ สร้างหลอดเลือดใหม่ขึ้นมาทดแทน แต่หลอดเลือดที่สร้างขึ้นใหม่นี้มักจะ ไม่แข็งแรง เปราะ และรั่วซึมง่ายยิ่งกว่าเดิม กระบวนการทำลายนี้เรียกว่า เบาหวานขึ้นจอตา (Diabetic Retinopathy) ซึ่งเป็นสาเหตุสำคัญของการตาบอดในผู้ป่วยเบาหวาน

credit : dreyeins.com

โรคแทรกซ้อนทางตาจากเบาหวานที่คุณควรรู้

โรคเบาหวานไม่เพียงแต่ทำให้เกิดเบาหวานขึ้นจอตาเท่านั้น แต่ยังเพิ่มความเสี่ยงของโรคตาอื่น ๆ อีกด้วย

• จุดรับภาพชัดบวมจากเบาหวาน (Diabetic Macular Edema - DME) เป็นภาวะแทรกซ้อนของโรคเบาหวานขึ้นจอตา เมื่อหลอดเลือดในตามีการรั่วซึม ทำให้ของเหลวไหลไปสะสมและบวมที่จุดรับภาพ ซึ่งเป็นบริเวณที่รับผิดชอบการมองเห็นที่คมชัดที่สุด หากเกิดภาวะนี้ ผู้ป่วยจะมีอาการ ตามัว เห็นภาพบิดเบี้ยว การมองเห็นสีผิดปกติ และอาจนำไปสู่การสูญเสียการมองเห็นได้
  
  
• ต้อกระจก (Cataract) ในผู้ป่วยเบาหวาน เลนส์ตาจะมีการสะสมของน้ำตาลซอร์บิทอล ทำให้เลนส์ตาบวม ขุ่นมัว และเสื่อมได้เร็วกว่าคนทั่วไป โดยเฉพาะผู้ที่ควบคุมระดับน้ำตาลได้ไม่ดี หรือเป็นเบาหวานมานาน จะทำให้เกิดอาการ ตามัวลง และการมองเห็นสีแย่ลง
  
  
• ต้อหินที่เกิดตามหลังภาวะเบาหวานขึ้นจอตา (Neovascular Glaucoma)  เป็นต้อหินที่เกิดตามหลังภาวะเบาหวานขึ้นจอตาอย่างรุนแรง มีการสร้างหลอดเลือดใหม่ที่มุมช่องหน้าม่านตา ทำให้การไหลน้ำในตาติดขัด ความดันในลูกตาจะสูงขึ้นมาก ผู้ป่วยจะมีอาการ ปวดตารุนแรง ตาแดง ซึ่งเป็นภาวะฉุกเฉินที่ต้องรีบรักษา
  

สัญญาณเตือนอันตราย ที่ห้ามมองข้าม!

อย่ารอจนกว่าการมองเห็นจะแย่ลง หากคุณเป็นเบาหวาน และมีอาการเหล่านี้ ควรรีบพบแพทย์หรือจักษุแพทย์ทันที

• การมองเห็นแย่ลง / ตามัวลงอย่างฉับพลัน
• ปวดตารุนแรง หรือมีอาการตาแดงร่วมด้วย
• เห็นจุดดำลอยไปมา (Floaters) เพิ่มขึ้นอย่างกระทันหัน
• เห็นเป็นเงาสีดำ คล้ายม่านมาบังตา หรือเห็นแสงแฟลช/ฟ้าแลบสว่างวาบในตา

การป้องกันและการดูแลตนเอง

• ควบคุมระดับน้ำตาลและไขมัน ให้อยู่ในเกณฑ์เป้าหมายอย่างสม่ำเสมอ
• ผู้ป่วยเบาหวานทุกคนควรได้รับการตรวจตาโดยจักษุแพทย์อย่างน้อย ปีละ 1 ครั้ง หรือบ่อยกว่านั้นตามที่แพทย์แนะนำ แม้ว่าจะยังไม่มีอาการผิดปกติใด ๆ ก็ตาม เพื่อตรวจหาความผิดปกติตั้งแต่ระยะเริ่มแรก
• ดูแลสุขภาพโดยรวมให้แข็งแรง ควบคุมอาหาร และออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ
  

สรุป

ความหวานจากระดับน้ำตาลในเลือดที่สูงอย่างต่อเนื่อง คือตัวการสำคัญที่ทำลายหลอดเลือดเล็ก ๆ ในดวงตา นำไปสู่ภาวะเบาหวานขึ้นจอตา และโรคแทรกซ้อนร้ายแรงอื่น ๆ ดังนั้นอย่าลืมดูแลสุขภาพร่างกาย และควบคุมน้ำตาลให้ได้ตามเป้าหมาย รวมถึงเข้ารับการตรวจตาอย่างสม่ำเสมอตามที่แพทย์แนะนำ เพื่อปกป้องและป้องกันดวงตาของเราให้มองเห็นได้อย่างชัดเจนไปได้อีกนานนะคะ

ร้านแว่นตา GOOD VISION ศูนย์โปรเกรสซีฟเลนส์ ร้านแว่นตามืออาชีพ บริการตรวจวัดสายตาโดยนักทัศนมาตร ที่อยู่ตลอดเวลาการทำการทั้งสองสาขา (ร้านแว่นตาเชียงใหม่ , ร้านแว่นตาลำพูน) เพื่อให้ลูกค้าได้แว่นตาตอบโจทย์ความต้องการ และช่วยแก้ปัญหาสายตาได้จริง

เรียบเรียงบทความโดย โย จุฬารัตน์ O.D. (Doctor of Optometry) 
นักทัศนมาตร ประจำร้านแว่นตา กู๊ด วิชั่น

GOOD VISION ให้บริการทั้ง 2 สาขา
สาขาลำพูน ( เข้าซอยเจริญราษฎร์ 13 ก่อนถึงแยกประตูป่า )
โทร. 090-3282445
สาขาเชียงใหม่ ( โครงการซีพาร์ค ติดถนนใหญ่ ตรงข้ามโรงเรียนปรินส์รอยแยลส์วิทยาลัย )
โทร. 092-4959444

ที่มา: 
Musat, O., Cernat, C., Labib, M., Gheorghe, A., Toma, O., Zamfir, M., & Boureanu, A. M. (2015, September 1). Diabetic macular edema. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC5712956/
Wang, W., & Lo, A. C. Y. (2018). Diabetic retinopathy: Pathophysiology and treatments. International Journal of Molecular Sciences, 19(6), 1816. https://doi.org/10.3390/ijms19061816
Kiziltoprak, H., Tekin, K., Inanc, M., & Goker, Y. S. (2019). Cataract in diabetes mellitus. World Journal of Diabetes, 10(3), 140–153. https://doi.org/10.4239/wjd.v10.i3.140
Calugaru, D. (2022). Etiology, pathogenesis, and diagnosis of neovascular glaucoma. International Journal of Ophthalmology, 15(6), 1005–1010. https://doi.org/10.18240/ijo.2022.06.20
Neovascular glaucoma - EyeWiki. (2022, November 16). https://eyewiki.org/Neovascular_Glaucoma#Clinical_Course
Tang, Y., Shi, Y., & Fan, Z. (2023). The mechanism and therapeutic strategies for neovascular glaucoma secondary to diabetic retinopathy. Frontiers in Endocrinology, 14. https://doi.org/10.3389/fendo.2023.1102361
Mph, Z. S. (2023, May 18). Neovascular glaucoma: What to know. https://www.medicalnewstoday.com/articles/neovascular-glaucoma#summary
World Health Organization: WHO, & World Health Organization: WHO. (2024, November 14). Diabetes. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/diabetes
National Eye Institute. (2025, May 27). Diabetic retinopathy | National Eye Institute. https://www.nei.nih.gov/learn-about-eye-health/eye-conditions-and-diseases/diabetic-retinopathy
Diabetic macular edema - EyeWiki. (2025, July 5). https://eyewiki.org/Diabetic_Macular_Edema
อีกขั้นของการรักษาโรคเบาหวานขึ้นจอตาและโรคจุดรับภาพชัดบวมจากเบาหวาน. (n.d.). Osotspa. https://www.rutnin.com/th/eye_knowledge/detail.312.1.html